🪄 Przewlekłe Zapalenie Trzustki Dieta Pdf

Najczęściej wyróżnianymi są: przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) i ostre zapalenie trzustki (OZT). Przyczyny zapalenia trzustki. W związku z ostrym zapaleniem trzustki dochodzi do aktywacji enzymów trawiennych w trzustce, zanim jeszcze przedostaną się one do przewodu pokarmowego. Na skutek tego następuje samotrawienie narządu. Zapalenie trzustki (przewlekłe i autoimmunologiczne) Zabiegi chirurgiczne na drogach żółciowych Urazy jamy brzusznej Chemoembolizacja zmian w wątrobie przez tętnicę wątrobową Polekowe Zmiany w drogach żółciowych w przebiegu innych chorób przypominające PSC Autoimmunologiczne zapalenie dróg żółciowych/trzustki (zależne od IgG4) niania witaminy B12 jest zanikowe zapalenie żołądka typu B (którego częstość rośnie wraz zaawansowaniem wieku podeszłego [10] z achlorhydrią, która utrud-nia rozdzielenie witaminy B12 od białek zawartych w pokarmach. Sprzyja też nadmiernemu rozplemowi bakterii w jelicie i w konsekwencji zmniejszonej dostęp-ności witaminy B12. W schorzeniach trzustki istotną rolę w procesie leczenia odgrywa odpowiednia dieta. 2. Etapy diety trzustkowej. Dieta trzustkowa składa się z czterech etapów. Pierwszy etap polega na nieprzyjmowaniu żadnego posiłku przez 24 godziny, a więc stosowana jest dobowa głodówka. Następnie można posilić się sucharkami, kiełkami ryżu 2020 · Karolina Rudowska · 5 minut czytania. Ból trzustki opisywany jest jako ból w nadbrzuszu, który promieniuje do pleców. Może on oznaczać choroby tego organu. Trzustka to narząd odpowiedzialny za wydzielanie soku trzustkowego do układu pokarmowego i produkcję hormonów takich jak insulina czy glukagon. Ostre i przewlekłe Przewlekłe zapalenie trzustki. Żywienie w PZT opiera się o dietę łatwostrawną, niskotłuszczową i ubogoresztkową [3]. Podaż energii musi być dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta – zazwyczaj jest ona zwiększana ze względu na postępujący u tych pacjentów hiperkatabolizm oraz ryzyko niedożywienia. Przewlekłe zapalenia trzustki występuje też częściej u palaczy niż u osób, które nigdy nie paliły papierosów. Inne przyczyny zapalenia trzustki. Idiopatyczne zapalenie trzustki stanowi dużą część spośród pozostałych 20% przypadków przewlekłego zapalenia trzustki. Kiedy choroba jest idiopatyczna, oznacza to, że przyczyna Ostre zapalenie trzustki pojawia się nagle i ma gwałtowny przebieg, w przeciwieństwie do przewlekłego zapalenia trzustki, w OZT uszkodzenie trzustki szybko postępuje. Większość przypadków ostrego zapalenia trzustki ma łagodny przebieg, ciężkie ostre zapalenie trzustki dotyczy 15-25% wszystkich przypadków. Ciężka postać ostrego Karmy takie zawierają odpowiednia ilość przeciwutleniaczy, witamin z grupy B, wapnia i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Czasami, szczególnie w przypadku diety domowej, lekarz weterynarii zalecić może dodatkową suplementację oraz podawanie enzymów trzustkowych w tabletkach. Kot z rozpoznanym zapaleniem trzustki do końca życia Przewlekłe zapalenie trzustki leczy się preparatami, które zawierają enzymy trzustkowe, np. Kreon Travix, a także doraźnie stosowanymi środkami przeciwbólowymi, np. Panadol. Torbiele trzustki. Torbiele trzustki mają charakter pęcherzy wypełnionych płynem. Powodują dolegliwości bólowe dopiero, gdy są naprawdę duże. Siepsiak M, Adrych K. Leczenie zachowawcze, endoskopowe i chirurgiczne chorych na przewlekłe zapalenie trzustki. Farmacja Współczesna 2014; 7: 169-174. Dominguez-Munoz E, Rosendahl J, Besseling M, et al. United European Gastroenterology evidence-based guidelines for the diagnosis and therapy of chronic pancreatitis. Przewlekłe zapalenie trzustki to choroba, która charakteryzuje się przewlekłym stanem zapalnym trzustki, co może prowadzić do uszkodzenia tkanek i zaburzeń w funkcjonowaniu tego narządu. W leczeniu choroby stosuje się przede wszystkim terapię farmakologiczną, która ma na celu zmniejszenie stanu zapalnego i bólu, a także poprawę Fve4R. Przewlekłe zapalenie trzustki jest postępującą chorobą dotyczącą trzustki, która charakteryzuje się nieodwracalnymi zmianami morfologicznymi, powodująca ból i/lub zmniejszenie zewnątrzwydzielniczej funkcji tego gruczołu. W początkowym okresie przewlekłego zapalenia trzustki może występować zaostrzenie choroby, które powoduje ataki bólu. Z czasem dochodzi do niewydolności egzokrynnej (co prowadzi do biegunek tłuszczowych) oraz endokrynnej, której efektem jest cukrzyca. Liczba ostrych ataków stopniowo zmniejsza się aż do zupełnego wygaśnięcia. Etiopatogeneza przewlekłego zapalenia trzustki jest złożona, jednak wśród czynników przyczynowych na pierwszy plan wysuwa się spożywanie alkoholu w nadmiernych ilościach. Rzadziej PZT ma podłoże genetyczne (mutacja w genie PRSS1, SPINK1, CFTR) – stwierdza się je najczęściej, gdy objawy choroby występują w młodości, bez obecności innych czynników przyczynowych [Jarosz, Dzieniszewski 2009]. Dziedziczne zapalenie trzustki (ang. hereditary pancreatitis – HP) jest to choroba o nieustalonej dokładnie częstości występowania. Dane z piśmiennictwa są zróżnicowane, oceniają częstość występowania tej choroby od 0,3 na 100 000 w populacji francuskiej [Rebours i in. 2009] do 1% pacjentów z PZT w badaniu duńskim [Joergensen i in. 2010]. Według dzisiejszego stanu wiedzy, choroba ta dziedziczy się autosomalnie dominująco, z około 80% penetracją, jednak piśmiennictwo podaje różne wartości, aż do ponad 90% [Rebours i in. 2009]. Temat ten jest kontrowersyjny, gdyż według klasyfikacji TIGAR-O (tab. 1) przewlekłe zapalenie trzustki może być dziedziczone na dwa sposoby: autosomalnie dominująco lub recesywnie w zależności od rodzaju mutacji. Możliwe, iż nieznane czynniki środowiskowe lub genetyczne mają wpływ na zróżnicowanie penetracji genu, jednak mechanizm działania nie jest jeszcze poznany. Mutacja genu PRSS1 jest bezpośrednim czynnikiem sprawczym wystąpienia zapalenia trzustki, natomiast inne mutacje genowe są jedynie czynnikami predysponującymi do PZT. Należą do nich: SPINK1 (ang. serine protease inhibitor Kazal type 1), CFTR (ang. cystic fibrosis transmembrane conductance regulator), CTRC (ang. chymotrypsin C) czy CPA1 (ang. carboxypeptidase A1) [Braganza 2011; Rebours i in. 2009; Wejnarska i in. 2014 a]. Kryteria rozpoznania dziedzicznego zapalenia trzustki zmieniły się w ciągu ostatnich lat. Obecnie obowiązują zasady ustalone przez EUROPAC (The European Registry of Hereditary Pancreatitis and Familial Pancreatic Cancer) [ W przypadku, gdy brak jest genetycznie potwierdzonej mutacji w genie PRSS1, aby rozpoznać dziedziczne HP, konieczne jest wystąpienie ostrego nawracającego zapalenia trzustki i/lub przewlekłego zapalenia trzustki o nieznanej etiologii u dwóch krewnych pierwszego stopnia lub trzech (i więcej) krewnych drugiego stopnia w dwóch lub więcej pokoleniach [Wejnarska i in. 2014 b]. Stosowanie diety powinno być podstawowym i nieodłącznym elementem terapii zachowawczej w przewlekłym zapaleniu trzustki, bez względu na przyczynę choroby. Nie należy jednak stereotypowo podchodzić do pacjentów chorych na PZT. W przypadku dziedzicznej postaci choroby nie wystarczy zalecić abstynencji alkoholowej, lecz większą uwagę poświęcić diecie oraz ewentualnej suplementacji MCT oraz witaminami rozpuszczalnymi w tłuszczach. Przebieg choroby może być zróżnicowany, dlatego ważne jest indywidualne podejście do pacjenta. Postępowanie dietetyczne powinno uwzględniać okres choroby oraz ewentualne zaburzenia metaboliczne. Niezbędnym warunkiem prowadzenia dietoterapii jest ocena stanu odżywienia chorego. Głównymi jej komponentami są wywiad żywieniowy oraz badania antropometryczne i biochemiczne. Leczenie żywieniowe jest jednym z najważniejszych elementów w terapii chorób trzustki. W ostrym zespole bólowym odstępuje się od żywienia doustnego i wyrównuje ewentualne niedobory wodno-elektrolitowe oraz podaje doustnie preparaty trzustkowe. Jeśli takie postępowanie w ciągu 2-3 dni nie powoduje ustąpienia bólu, zaleca się wdrożenie odżywiania pozajelitowego, które może trwać nawet do kilkunastu dni. Niezalecane jest zbyt długie stosowanie odżywiania pozajelitowego, gdyż istnieje możliwość przemieszczania flory bakteryjnej z jelita grubego, co sprzyja występowaniu powikłań bakteryjnych, także w obrębie trzustki. Założeniem dietoterapii powinna być pomoc pacjentowi w codziennym planowaniu posiłków poprzez stworzenie przykładowych jadłospisów, które stanowią szablon do komponowania diety. Plan żywienia ma na celu ograniczenie objawów choroby i pokazanie pacjentowi bezpośredniego wpływu żywienia na częstotliwość występowania epizodów bólu. Bardzo istotnym elementem podczas przygotowywania planu żywieniowego jest indywidualne ustalenie zalecanych poziomów spożycia energii, składników odżywczych oraz witamin i składników mineralnych. Zaleca się spożywanie pięciu posiłków dziennie, niezbyt obfitych. Generalnie dieta powinna być wysokobiałkowa i ubogobłonnikowa. W przypadku występowania u pacjenta zaparć należy zwiększyć spożycie błonnika pokarmowego w porównaniu z typową dietą lekkostrawną (do ok. 20 g/dobę). Najważniejszym elementem diety jest ograniczenie spożycia tłuszczu, ponieważ obfite, bogatotłuszczowe posiłki mogą nasilać bóle u chorego. Szczególną uwagę należy przywiązać do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, których niedobór często dotyka osoby chore na PZT. Pacjent powinien otrzymać tabelę produktów wskazanych i przeciwskazanych, na podstawie których dietetyk układa jadłospisy. Udział energii z poszczególnych składników pokarmowych przedstawia się następująco: węglowodany – 55%, tłuszcze – 20%, białko – 25% [Jarosz, Dzieniszewki 2009]. Terapia żywieniowa ma na celu zminimalizowanie bólu i innych objawów choroby, leczenie następstw niewydolności zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczej części narządu oraz zapobieganie niedożywieniu. Towarzyszący pacjentom (60-90% przypadków) dyskomfort podczas jedzenia oraz brak apetytu przekładają się na utratę masy ciała oraz rozwój niedożywienia. Implikacje zdrowotne takich sytuacji mogą być niebezpieczne dla chorego. Złe odżywianie hospitalizowanych pacjentów z PZT zwiększa ryzyko rozwoju powikłań infekcyjnych, zatrzymania akcji serca, niewydolności oddechowej, zaburzeń rytmu serca oraz utrudnia gojenie się powyższych powikłań jest przedłużanie czasu hospitalizacji chorego [Włochal, Grzymisławski 2013]. Wielokierunkowa terapia, obejmująca zrozumienie istoty choroby, jej przyczyny oraz uwzględnienie swoistych potrzeb pacjenta, powinna przynosić najlepsze efekty. Poprawa stanu zdrowia chorych osób wymaga zatem obok opieki lekarza specjalisty, zaangażowania do współpracy dietetyka [Włochal i in. 2012]. Piśmiennictwo1. Braganza J, Lee S, MCloy R, McMahon M. Chronic Pancreatitis. Lancet 2011; 377: Gajewski P. Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych. Medycyna praktyczna, Kraków Jarosz M, Dzieniszewski J. Choroby trzustki. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Joergensen MT, Brusgaard K, Cruger DG. Genetic, epidemiological and clinical aspects of hereditary pancreatitis: a population-based cohort study in Denmark. The American Journal of Gastroenterology 2010; 105: Kokot F. Choroby wewnętrzne, t. 1. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Rebours V, Boutron-Ruault MC, Schnee M, Férec C, Le Maréchal C, Hentic O, Maire F, Hammel P, Ruszniewski P, Lévy P. The natural history of hereditary pancreatitis: a national series. Gut 2009; 58(1): Wejnarska K, Kierkuś J, Kołodziejczyk E, Ryżko J, Oracz G. Dziedziczne zapalenie trzustki. Postępy Nauk Medycznych 2014 b; 3: Wejnarska K, Kierkuś J, Kołodziejczyk E, Ryżko J, Oracz G. Ocena przebiegu klinicznego przewlekłego zapalenia trzustki u dzieci ze współwystępowaniem mutacji w genach SPINK1 i CFTR. Postępy Nauk Medycznych 2014 a; 3: Włochal M, Grzymisławski M. Rola żywienia w leczeniu przewlekłego zapalenia trzustki. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne 2013; 3: 303– Włochal M, Kanikowska A, Grzymisławski M. Niedobory energii i składników odżywczych u pacjentów z chorobami zapalnymi trzustki. Nowiny lekarskie 2012; 81, 6: 669–676. autor:Marta Cichockadietetykabsolwentka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Dietoterapia w przewlekłym zapaleniu trzustki o podłożu genetycznym5 (100%) 3 votes Do czynników zwiększających ryzyko rozwoju chorób trzustki należą: nadmierne spożycie alkoholu, palenie tytoniu, dieta bogatotłuszczowa, niektóre choroby towarzyszące, takie jak kamica żółciowa, zaburzenia lipidowe (hiperlipidemie, zwłaszcza hipertriglicerydemia), cukrzyca, mocznica, kolagenozy, zakażenia wirusowe i bakteryjne, a także zaburzenia autoimmunologiczne. Fot. Choroby trzustki należą do chorób o na ogół dość ciężkim przebiegu (zobacz: Choroby trzustki). Ostre zapalenie trzustki (OZT) objawia się silnym bólem w jamie brzusznej, nudnościami i zwiększeniem aktywności alfa-amylazy. Cechuje się odwracalnym uszkodzeniem trzustki, a u części chorych powikłaniami wielonarządowymi, wymagającymi leczenia szpitalnego. Przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) przebiega z silnymi bólami brzucha, a w późnym okresie z zespołem złego wchłaniania objawiającego się biegunką tłuszczową i utratą masy ciała oraz cukrzycą. Dieta po ostrym zapaleniu trzustki Dieta po ostrym zapaleniu trzustki powinna być ustalana indywidualnie w zależności od stanu zdrowia pacjenta. Ogólną zasadą postępowania jest unikanie pobudzania trzustki pokarmami w pierwszym okresie rekonwalescencji. Okres ten powinien trwać około miesiąca. W pierwszym miesiącu trzeba znacznie ograniczyć zawartość tłuszczu w diecie. Posiłki należy spożywać regularnie, 4–5 razy dziennie, dbając o to, by nie były zbyt obfite. Z diety wyklucza się potrawy smażone, pieczone, z dodatkiem tłuszczu, tłuste sosy na wywarach mięsnych, ciasta z kremem, ciasto francuskie, tłuste produkty mięsne, w tym wędliny, tłuste ryby, śmietanę i majonez. Trzeba wykluczyć również alkohol. Należy ograniczyć smarowanie pieczywa tłuszczem. Przy przygotowywaniu sosów i zup unika się zasmażek i mocnych, tłustych wywarów mięsnych. Nie zaleca się spożywania produktów ciężkostrawnych o dużej ilości błonnika pokarmowego: pieczywa razowego, gruboziarnistych kasz, cebuli, kapusty, fasoli. Potrawy należy przyrządzać metodą gotowania w wodzie i na parze lub pieczenia w folii bez dodatku tłuszczu. Zaleca się spożywanie pszennego pieczywa, drobnych kasz, chudego białego twarogu, chudego mleka (0,5% tł.), chudego mięsa drobiowego, cielęcego i wołowego, ziemniaków, gotowanych warzyw i owoców w postaci rozdrobnionej, miękkiej lub przetartej. Zaleca się w miarę możliwości unikanie warzyw zawierających dużo błonnika pokarmowego, takich jak kapusta, seler oraz usuwanie pestek i skórek z owoców oraz warzyw. Używa się jedynie łagodnych przypraw, takich jak cynamon, majeranek, bazylia, pietruszka i koperek. Pije się rozcieńczone soki owocowe i warzywne oraz słabą herbatę. Mocna herbata i kawa mogą znacznie zaostrzyć dolegliwości. Na drugim etapie rekonwalescencji stopniowo wprowadza się dietę mniej restrykcyjną, z większym udziałem tłuszczu. W dalszym ciągu należy przestrzegać zaleceń dotyczących przygotowywania lekkostrawnych posiłków. Można zwiększyć ilość produktów mlecznych o zmniejszonej zawartości tłuszczu. W trzecim okresie rekonwalescencji pacjent może wrócić do normalnej diety uwzględniającej zasady racjonalnego żywienia. Należy nadal ograniczać spożywanie potraw z dużą ilością tłuszczu oraz smażonych. Badania wykazały, iż kwas oleinowy i flawonoid o nazwie hydroksytyrozol, występujący w szczególnie dużych ilościach w oliwie z oliwek z pierwszego tłoczenia, a także nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 obecne w rybach mogą działać protekcyjnie na ostre zapalenie trzustki. Ich zawartość w diecie korzystnie wpływa na skład lipidów w błonach komórkowych i sprzyja powstawaniu związków o działaniu przeciwzapalnym. Dlatego wracając do normalnej diety i stopniowo wprowadzając tłuszcze, należy zamiast tłuszczów zwierzęcych stosować oliwę z oliwek oraz uwzględnić w jadłospisie ryby morskie. Po wprowadzeniu diety tego typu należy obserwować, czy nie występują jakieś dolegliwości lub niepokojące objawy, takie jak wzdęcia, uczucie pełności po posiłku, przelewania, lekkie bóle brzucha i kłopoty z wypróżnianiem. W takim przypadku należy powrócić do poprzedniej diety. Cały czas obowiązuje bezwzględny zakaz spożywania alkoholu (również piwa). Omówione powyżej etapy leczenia dietetycznego osób po przebyciu ostrego zapalenia trzustki trwają na ogół około 4–6 tygodni. Jeśli w trakcie takiego postępowania pojawiają się dolegliwości, należy powrócić do poprzedniego etapu. Najczęściej jest to wynikiem niepełnej sprawności zewnątrzwydzielniczej trzustki i czasami wymaga (na ogół przejściowo) leczenia wspomagającego wyciągami trzustkowymi (pankreatyna). U niektórych pacjentów po przebyciu ostrego zapalenia trzustki występują zaburzenia gospodarki węglowodanowej, a w kilku procentach przypadków rozwija się cukrzyca. Zasady postępowania z cukrzycą u tych chorych nie odbiegają od ogólnie przyjętych w innych postaciach tej choroby. Dieta w przewlekłym zapaleniu trzustki Przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) charakteryzuje się postępującym włóknieniem z towarzyszącym zanikiem tkanki gruczołowej, prowadzącym w różnych okresach do upośledzenia czynności zewnątrzwydzielniczej trzustki i rozwoju cukrzycy. W przewlekłym zapaleniu trzustki stosuje się dietę niskotłuszczową, bogatą w węglowodany i białko. Najważniejsze w postępowaniu dietetycznym w przebiegu przewlekłego zapalenia trzustki jest ograniczenie spożycia tłuszczu do około 50 g/d. Zaleca się spożywanie chudych gatunków mięs (cielęcina, drób), chudych wędlin, chudych ryb, odtłuszczonego mleka (0,5% tł.), chudych twarogów i jogurtu naturalnego. Tłuszcz można podzielić na widoczny, a więc oleje dodawane do potraw i tłuszcze do smarowania, oraz niewidoczne, czyli te, które znajdują się w produktach spożywczych. Aby ograniczyć ilość tłuszczu w diecie, należy usuwać widoczny tłuszcz ze spożywanych produktów, np. tłuszcz otaczający wędliny, wykrawać tłuszcz z mięsa, usuwać skórę z kurczaka, zamiast śmietany stosować jogurt naturalny lub kefir, do smarowania pieczywa używać niskotłuszczowych margaryn roślinnych, nie spożywać do mięs tłustych sosów i nie zaprawiać zup zasmażką ani śmietaną. Potrawy powinny być gotowane w wodzie lub na parze, pieczone w folii aluminiowej, pergaminie albo rękawie foliowym z minimalną ilością tłuszczu roślinnego, takiego jak oliwa z oliwek i olej rzepakowy, lub duszone bez obsmażania na tłuszczu. Należy pamiętać, że całkowite ograniczenie spożycia tłuszczu nie jest wskazane, gdyż upośledziłoby wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, takich jak witaminy A, D, E i K. W przypadku tej diety głównym źródłem energii są węglowodany. Należy spożywać produkty węglowodanowe o małej zawartości błonnika pokarmowego (pszenne pieczywo, drobne kasze, makarony z małą zawartością jaj, ziemniaki puree, cukier, miód, dżemy bez pestek, przeciery owocowe). U osób z przewlekłym zapaleniem trzustki, u których wystąpiła cukrzyca, trzeba wykluczyć produkty zawierające cukry proste, takie jak cukier, miód, wysokosłodzone dżemy i syropy owocowe. Jeśli po spożyciu surowych warzyw lub owoców wystąpią objawy ze strony przewodu pokarmowego, takie jak wzdęcia, bóle brzucha czy biegunka, należy spożywać warzywa i owoce w postaci gotowanej (np. pieczone jabłka) albo w postaci przecierów lub rozcieńczonych soków. Z diety należy wyeliminować warzywa i owoce wzdymające (kapusta, cebula, pory, czosnek, suche nasiona roślin strączkowych, śliwki, czereśnie). Spożycie białka powinno wynosić około 1–1,5 g/kg mc., a głównym jego źródłem powinny być niskotłuszczowe produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak chude gatunki mięs, ryb i wędlin, chudy twaróg, mleko z zawartością tłuszczu do 1,5%. Należy pamiętać, że nawet niewielkie spożycie alkoholu może powodować zaostrzenie choroby. U większości chorych z przewlekłym zapaleniem trzustki obserwuje się niedobór masy ciała, dlatego dieta powinna być wysokokaloryczna (najczęściej 2500–3000 kcal). Posiłki powinny być regularne – zaleca się spożywanie 5–6 posiłków o jednakowej kaloryczności. W zespole złego wchłaniania stosuje się substytucję preparatami trzustkowymi i suplementację witamin: A, D, E i K, witamin z grupy B oraz kwasu foliowego. Tabela. Produkty zalecane i niezalecane w żywieniu chorych z przewlekłym zapaleniem trzustki produkty zalecane niezalecane produkty zbożowe płatki owsiane i pszenne, płatki kukurydziane, ryż, makarony, kasza manna, jęczmienna, perłowa, chleb pszenny, grzanki, sucharki, chleb chrupki, chleb mieszany, graham, chleb razowy, kajzerki, chrupki kukurydziane produkty zbożowe gruboziarniste, gruboziarniste kasze, chleb i bułki pełnoziarniste, torty, ciasto francuskie, wypieki smażone na tłuszczu (pączki, naleśniki, makaroniki), krakersy, ciastka kruche, bułki maślane, ptysie, sernik, kruszonka mięso, drób, dziczyzna cielęcina, wołowina (chuda), polędwica, jagnięcina, kura, kurczak, indyk, dziczyzna, królik, zając tłuste mięso wołowe, cielęce, wieprzowe, baranie, mięso mocno peklowane, mięso mocno przypieczone, panierowane, tłusty drób (kaczka, gęś), serca, ozory, mózg, skóra z drobiu ryby okoń, dorsz, flądra, sola, pstrąg, szczupak, lin, świeży tuńczyk, sandacz, morszczuk, mintaj, płastuga śledź, węgorz, makrela, łosoś, halibut, turbot, tuńczyk w oleju, sardynki w oleju wędliny i przetwory mięsne wędliny drobiowe, szynka bez tłuszczu, cielęcina w galarecie, drób w galarecie wszystkie inne tłuste oraz mocno wędzone gatunki wędlin i kiełbas, pasztety, pasztetowa, salceson, parówki, kaszanka zupy, sosy zupy na wywarze warzywnym, chudy rosół na chudym mięsie, lekko podprawiane zupy jogurtem, sosy warzywne o małej zawartości tłuszczu tłusty rosół, majonez, sosy tłuste, zasmażki, wywary z kości, tłustego mięsa tłuszcze do smarowania, oleje w ograniczonej ilości: masła, margaryny miękkie (w kubkach), oleje roślinne (np. słonecznikowy, rzepakowy, lniany olej, z kiełków pszenicy, kukurydziany, sojowy), oliwa z oliwek smalec, łój, słonina, margaryny twarde (w kostkach) ziemniaki ziemniaki w mundurkach, ziemniaki puree bez tłuszczu, kluski ziemniaczane z gotowanych ziemniaków frytki, sałatka ziemniaczana z majonezem, placki ziemniaczane, smażone ziemniaki warzywa, sałatki młode marchewki, młoda kalarepa, szparagi, kalafior, szpinak, rzodkiewka, buraki, seler, pomidory i ogórki bez skórki, pieczarki, sałata zielona, bakłażany, cukinia, koper włoski, natka pietruszki, brokuły, dynia cebula surowa i zarumieniona na tłuszczu, kapusta biała, czerwona, włoska, przede wszystkim w połączeniu z cebulą, tłuszczem i tłustym mięsem, groch, fasola, soja mleko, produkty mleczne niskotłuszczowe mleko, mleko odtłuszczone, maślanka (do 1 l dziennie), produkty z kwaśnego mleka, odtłuszczony jogurt, chudy twaróg i ser do 3% tłuszczu, kwaśna śmietana z 10% tłuszczu w małych ilościach, kefir sery topione, żółte, pleśniowe w dużych ilościach mocno przyprawiane gatunki serów, fromage owoce i orzechy obrane jabłka i gruszki, banany, pomarańcze, mandarynki, grejpfruty, truskawki, maliny, jeżyny, melony, kiwi, brzoskwinie, morele, kompoty owocowe niedojrzałe owoce, śliwki, agrest, porzeczki, jabłka i gruszki ze skórą, orzechy, migdały przyprawy, sosy przyprawione korzeniami, zioła łagodne zioła, takie jak bazylia, majeranek, tymianek, kminek, koper włoski, goździki, cynamon, ziele angielskie, przecier pomidorowy, ketchup ostra musztarda, pieprz, papryka w większych ilościach, angielskie sosy z esencji, majonez, czosnek, cebula, w dużych ilościach cukier, słodycze jeśli nie występuje cukrzyca: cukier, miód pszczeli, dżem, marmolada, słodzik płynny, w proszku lub w tabletkach, biszkopty, galaretki, budynie, ciasto drożdżowe, biszkopt, ciastko z owocami, piernik słodycze (cukierki, czekolada, pralinki lub czekoladki), ciasto francuskie, kremy, torty itp. napoje czarna herbata, słaba kawa ziarnista, soki owocowe i warzywne, koktajle mleczne, mleko kakaowe z mleka odtłuszczonego lub niskotłuszczowego, herbaty ziołowe, woda mineralna mocna kawa ziarnista, napoje gazowane; przy chorobach trzustki całkowicie zakazany jest alkohol! Przykładowy jadłospis dla osób z przewlekłym zapaleniem trzustki Wydrukuj przykładowy jadłospis I śniadanie zupa mleczna z kaszą manną (mleko o zawartości 0,5% tł.) bułka pszenna margaryna kiełbasa szynkowa z indyka ogórek, sałata jajko na miękko herbata gorzka II śniadanie chleb pszenny margaryna polędwica z kurczaka sałatka z sałaty zielonej z pomidorem i papryką doprawiona niewielką ilością oliwy z oliwek Obiad krupnik z ryżu pulpety z cielęciny (małe sztuki) margaryna ziemniaki buraczki gotowane z margaryną sok marchwiowo-jabłkowy Podwieczorek jogurt banan Kolacja makaron z serem chudym i jogurtem 0% tł. jabłko pieczone herbata gorzka Kierownik projektu Ogólnopolskie Centrum Edukacji Żywieniowej w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego-PZH, dietetyk. Wieloletni ekspert Instytutu Żywności i Żywienia. Współautorka wielu publikacji i poradników dotyczących roli żywienia w profilaktyce i terapii chorób dietozależnych. Autorka nowych zaleceń żywieniowych w postaci „Talerza zdrowego żywienia” i materiału „W 3 krokach do zdrowia”. Zajmuje się opracowywaniem i upowszechnianiem zaleceń żywieniowych, koordynacją projektów z zakresu edukacji żywieniowej, oceną stanu odżywienia i sposobu żywienia.

przewlekłe zapalenie trzustki dieta pdf